චන්ද්‍රිකා ගැන හැමෝම දන්නවනේ. දළ වශයෙන් කිමි 35,000 විතර උඩ තමා මේව තියෙන්නේ.මිනිසා විසින් හදලා උඩ යවන ගොඩක් වටින දේවල් තියෙන පෘතුවියේ ගුරුත්වයෙන් මිදිල නිදහසේ අහසේ නිශ්චිත කක්ශයක තමා මේ චන්ද්‍රිකා තියෙන්නේ... හරියටම කියනවා නම් අපේ ලන්කාවට එක එල්ලේ උඩින් තියන Express 2A 80E සැටලියිට් එකට දුර 35,859.06 කිමි වෙනවා.
01. The basic02. Sat වලින් ගන්න පුළුවන් වැඩ .
03. වැඩි දෙනෙක්ට ඕනේ TV සහ Inet නිසා ඒක ගැන ටිකක් වැඩි පුර කතා කරනවා ..චන්ද්‍රික රූපවාහිනී ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ කොහොමද.චන්ද්‍රිකා හා බැඳුනු මිත්‍යා මත .එන චැනල් මොනවද .Footprints කියන්නේ මොකක්ද ..අවශ්ය කරන උපකරණ මොනවද , තමන්ට ගැලපෙනම දේ තෝරාගන්නේ කොහොමද ..නිවැරදි ආකාරයට Azimuth, elevation අනුව චන්ද්‍රිකාවකට දිශා ගත කරන විදිහ ..Data Scramble කරන විදිහ ...Unscramble කරන්න පාවිච්චි කරන ක්‍රම ...ඒ සදහා විශේෂිතව හදපු උපකරණ මොනවද ..Pay TV EMM keys පාවිච්චි කරලා ගන්න විදිහEncryption keys ගණනය කරන ක්‍රම ....Encrypted data stream එකක් ගන්න විදිහ .Getting Internet..
චන්ද්‍රිකා තාක්ශනය....මූලික හැදින්වීම....
ප්‍රදාන වශයෙන් සැටලයිට් කොටස් දෙකකට බෙදනව.
1.Geostationary satellites
2.Non - orbital satellites
------Geostationary satellites------
මේ චන්ද්‍රිකා වලින් තමා අපි එදිනෙදා ජීවිතේපනිවිඩ හුවමාරු කරගන්න භවිතා කරන්නේ.රූපවාහිනී වැඩසටහන් , අන්තර්ජාල සේවා වගේ...
මේවට ඒ නම ලැබිලා තියෙන්නේ පෘතුවියට සාපෙක්ශව නිශ්චලව තිබෙනවා වගේ පෙනෙන නිසා.ඒත් ඇත්තටම පැ.සැ. 6,872 වේගයකින් මේවා පෘතුවිය වටේට කැරකවෙමින් තියෙන්නේ...
පෘතුවියේ ඉදලා 36,000කිමි විතර දුරකින් පැ.කි.මි 10,995 විතර වේගෙකින් දෙයක් යවන්න පුලුවන්නම් සදාකාලිකවම ඒක පෘතුවිය වටේට යවන්න පුලුවන් . ඒ කිව්වේ ඒක හැමදාම ලෝකේ වටේ කැරකි කැරකි තියෙනවා...ඔය දේවල් A ලෙවල් ෆිසික්ස් කරපු අය නම් දන්නව ඇති, එත් මන් කිව්වෙ නොදන්න අයට.
-----Non- orbital satellites-----
මේ චන්ද්‍රිකා තමා කාලගුන තොරතුරු යුදමය කටයුතු වලටම යවන විශේශිත ඒව..
මොකද කියනවනම් මේවට පුලුවන් අවශ්ය විදිහට තමන් ඉන්න තැන වෙනස් කරගන්න.තැනින් තැනට ගිහින් ඔත්තු එහෙම බලල ඉක්මනට වෙන තැනකට යන්න පුලුවන් මෙයාලට තව සිතියම් ගත කිරීම්, කනිජ සම්පත් සෙවීමේ කටයුතු,විශේශිත පනිවිඩ සන්නිවෙදන කටයුතු එහෙමත් කරනවා..ඒ කිව්වේ හිතන්න ඇමෙරිකාවට ඕනේ උනා කියලා ඇෆ්ගනිස්තානේ එයලගේ හමුදවට රහසිගත තොරතුරක් දෙන්න, ඒ වගෙ වෙලාවට කරන්නේ ඇෆ්ගනිස්තානේ කිට්‍ටුවට මෙයාලව යවල ඕනේ පනිවිඩේ රහසිගතව යවනව..එහෙම දෙයක් වෙද්දි වෙන කෙනෙක් දන්නේ නැ...ඔක්කොම වැඩේ උඩ වෙනව...තව කියනව අදි බලැති ලේසර් යවන්න පුලුවන් වගේ එවත් තියෙනවලු.. ඒත් මම නම් දන්නෙ නෑ ඇ ත්ත නැත්ත..
(ඒත් කාලගුන කටයුතු වගෙ දේවල් වලට කලින් ජාතියේ චන්ද්‍රිකාත් ගන්නවා )
මේ බොහොම මුල, ඉස්සරහට අපි ටික ටික ගැබුරටම යමු....
ගොඩාක් දෙනා මට තේරෙන විදිහට ආසයි සැටලයිට් චැනල් ගන්න.
මම මුල් බේසික් දැනුමක් දීල ඒව කියන්නම්... මොකද තව දේවල් ටිකක් තියෙනවා හරියට ඔලුවට දා දාගන්න ඕනේ...නැත්නම් බැරි වෙනවා තනියම සැටලයිට් එකකට සැටලයිට් ඇන්ටෙනාවක් දිශා ගත කරගෙන සිග්නල් එකක් උපරිම ප්‍රබල තාවයෙන් ගන්න.. හිතන්න කිමි 36,000 විතර ඇතින් තීයෙන දේකට යමක් ඉලක්ක කරන කොට එක අන්ශකයක වෙනසකින් මොන තරම් වෙනසක් වෙනවද කියලා...
කලින් පැහැදිලි කලේ සැටලියිට් එකක් අහසේ තියෙන හැටි ගැන.
(කොහොමද ඒක පොලොවට කඩා වැටෙන්නැතුව තියෙන්නෙ කියල. මුලින් මන් කිව්වේ සැටලයිට් එකක් අපේ පෘතුවිය වටේ ගමන් කරන වේගය ගැන,ඒ වේගය වැඩි උනොත් වෙන්නෙ ඒක පෘතුවියෙන් එහාට විසි වෙලා යනව,අඩු උනොත් වෙන්නේ එක පොලොවට කඩා වැටෙනවා
කලින් තිබුනු රුසියාවට අයත් මීර් අභවකාශ මධස්ථානයපොලොවට කඩා වැට්‍ටුවේ එහෙමයි. .එහෙම වැටෙද්දි තත්පර කීපයකදිම පැ.කි.මී ලක්ශයක විතර වේගයක් ඒවට එනව ගමන පටන් ගත්තෙම 10,900 පැ.කි.මී පමන වේගයකින් නිසා.
ඒක පෘතුවි වාසීන්ට අනතුරක් හින්ද හිතු මතේ කාටවත් මේ දේවල් කරන්න දෙන්නේ නැ.මේව කරන්න අන්තර්ජාතිකව පිහි‍ටුව ගත්තු සම්ගම් හරහා තමා නියමිත ගනනයකිරීම් කරලා අවසරය දෙන්නෙ කාටහරි යමක් උඩු ගුවනට යවන්න ඕන උනොත්.
දැන් අපේ වැඩේට ඔන වෙන තැනට එමු.දැන් හැමොම දන්නවනේ මේව තියෙන්නේ ගොඩාක් දුර අහසේ කියල ඒත් වැඩගත්ම දේ තමා අර වගේ අමාරු දේවල් ටිකක් කරලා අභාවකාශයට යවපු සැටලයිට් එක අහසෙ රදවන්නේ කොතනද කියන එක.
අනික උඩ බැලුවම
හඳ පේනවා වගේ අන්න මගේ සැටලයිට් එක කියල පේන්නෙත් නෑ කොටි ගානක් තරු අස්සේ.මොකද හඳ එක්ක බලද්දි සැටලයිට් ගොඩක් පුන්චිනේ අපි හදන.
දැන් මේක යවන්නෙත් සාමාන්‍ය ජනතාවට සේවා ලබා දෙන්නනෙ, නැත්නම් ටිකක් සන්කීර්න ගනිත සමීකරන වලින් හොයා ගන්න පුලුවන්#1. ඉතින් ඒකට කරපු විසදුම තමා සමකයට ඉහලින් හැම සැටලයිට්එකක්ම පිහිටවමු කියන එක...ඔතොකොට නම් සමකය ලගට ගිහින් උඩ බලපු ගමන් නොපෙනුනත් දන්නව මෙතන ඉදන් උඩ බලපු ගමන් මගේ සැටලයිට් එක තියෙන බව.
දැන් අපි එමු මෙච්චර කල් හැමොම අහපු දේ ගැන, ගේම පටන් ගන්නේ කවද්ද කියලනේ හැමොම අහුවේ. ඒත් අර වගේ මුල් අවබෝදයක් නැතිව ගේම පටන් ගත්තොත් වෙන්නේ ටිකක් ඉස්සරහදි මන් කියන ඒව නොතේරී යන එක.. ඒක නිසා තමන් දැනටම දැනගෙන හිටියත් ඒව බලන්න ටිකක් අවදානෙන්, අනික මේක මුල ඉන්දලම අකුරක් නෑර ඉගෙන ගන්න ආස අයත් ඉන්නව ... අනික ඇතිවෙන ඕනම ගැටලුවක් මගෙන් පුද්ගලිකව හො මෙතනදි අහන්න... උත්තර දෙන්නම්...
දැන් අර කලින් කිව්ව විදිහට එක පෙලට අපි උඩු අහසට යවපු සැටලයිට් ටික තියනව සමකය දිගේ.
ඇමෙරිකාවෙන් යවපු සැටලයිට් එකක් තියෙනව කියන්න එයාලගෙ රටට උඩින් සමකයට හරි කෙලින් ඔතොකොට ඇමෙරිකාවේ ඉන්න කෙනෙකුට හරිටම උඩ බැලුව ගමන් ඒක හදුන ගන්න පුලුවන්.ඒකට තවත් ලේසි වෙන්න හරියටම සැටලයිට් එක තියෙන තැන අහසේ දේශාණ්ශකය සලකුනු කලා.ඔතොකොට අදාල දේශාන්ශය තියෙන තැන අහසේ ඉහලින් සැටලයිට් එක තියෙන බව හොය ගන්න පුලුවන්.මේ විදිහට දැනට උඩු ගුවනට යවලා තියෙන හැම සැටලයිට් එකේම දේශාන්ශය නියමිත විදිහට ලකුනු කරලයි තියෙන්නේ.
මෙතන පේන විදිහට සැටලයිට් 900 විතර තොරතුරු අවශ්ය වෙලාවේදි ගන්න පුලුවන් මේ වෙනකොට.මම දැනට මේ දාල තියෙන්නේ උදාහරනයක් සදහා විතරයි.ඉදිරියේදි අපි මේ 900න් අඩුම තරමේ 40 කින් වත් එන සිග්නල් ගන්න මට්ටමට එමු ....
මේක හොදට බලන්න ,පේනව නේද අන්ශක වලින් ලකුනු කරල තියෙන විදිහ? සමහර ඒව අන්ශක 0.5/ 0.2 වගේ ඉතාම ලගින් තමා තියෙන්නේ. ඒකට හේතුව තමා මේ මුලු සැටලයිට් 900 යම සමකය වටේට පිහි‍ටුවා ගන්න ඕන
වෙන හින්දා ඉඩ හදා ගන්න හැම කෙනාගෙම සැටලයිට් එකට. ඉතින් දැන් අපි නොදන්න ලොකු යුද්දෙකුත් තියෙනවා මේ ඉඩ ප්‍රස්නෙ ගැන... කෙනෙක් කියන්න පුලුවන් සමකය වටේට උනත් මහා ඉඩක් හැදෙනව නේද අහසෙදි කියල,පෘතුවියේ පරිදිය එච්චර උඩ අහසෙදි කි.මී කෝටි ගානක් වෙන හින්ද! ඔව් ඒක අත්ත තමා. ඒත් මොකක්ද අවුල, පෘතුවියේදි ඔය ඉඩ එන්නේ නිකන්ම නිකන් අන්ශක 360 ඇතුලට... ඒ කියන්නේ එක අන්ශකයකින් කි.මීටර් ලක්ශ ගානක් තීරනය වෙනවා. ඉතින් දැන් තේරෙනව නේද පොඩි වරදකින් කිලෝ මීටර ලක්ශ ගානකින් එහා මෙහා වෙන බව.( තව පැහැදිලි කිරීම් අවශ්ය නම් කියන්න )
දැන් අපි දන්නවා කොහොමද සැටලයිට් එකක් ස්තානගත වෙලා තියෙන්නෙ අහසේ නියමිත පරිදි කියලා. සරලව ඒක තියෙන තැනට පහල ඉන්න කෙනෙකුට වැඩි කරදරයකින් තොරව ඒකේ සිග්නල් ගන්න පුලුවන්..හිතමු අපිට Astra 1D සැටලයිට් එකේ සිග්නල් ගන්න ඕනේ කියලා, ඒ දෙශාන්ශකය( 2E*) තියෙන තැනට ගිහින් සැටලයිට් ඇන්ටෙනාවක් කෙලින්ම උඩට හරවන්න.
තත්පර කීපකෙන් ඔයාලට අවශ්ය සිග්නල් ලැබෙන්න පටන් ගනීවි.අපි හිතමු ඔයා ඉන්නේ සැටලයිට් එක තියෙන දේශාන්ශකයට අන්ශක 5ක් නැගෙනහිරින් කියල කියලා, දැන් කරන්න ඕනේ තමන්ගේ ඇන්ටෙනාව ටිකාක් නැගෙනහිර පැත්තට හරවන එක. දැන් තෙරෙනව නේද යම් මට්ටමකට ඇන්ටෙනාවක් චන්ද්‍රිකාවකට ඉලක්ක කරන හැටි? ඉස්සරහට තව වැඩි විස්තර කතා කරමු..